Acidi folik, i njohur gjithashtu si vitamina B9, është një nga suplementet më të rëndësishme për gratë shtatzëna dhe ato që planifikojnë të ngelin shtatzënë. Roli i tij jetik në zhvillimin e fetusit dhe parandalimin e defekteve të tubit nervor e bën të domosdoshëm përdorimin e tij gjatë shtatzënisë. Për të kuptuar më mirë rëndësinë e këtij suplementi dhe përdorimin e duhur, le të shqyrtojmë detajet më të rëndësishme rreth acidit folik në shtatzani.
Çfarë Është Acidi Folik?
Acidi folik është forma sintetike e folatit, një vitaminë e grupit B (B9) që gjendet natyralisht në ushqime si perimet me gjethe jeshile, bishtajat dhe disa fruta. Kjo vitaminë ndihmon në prodhimin e ADN-së dhe qelizave të kuqe të gjakut, duke luajtur një rol të rëndësishëm në zhvillimin e fetusit, veçanërisht gjatë fazave të hershme të shtatzënisë.
Pse Është i Rëndësishëm Acidi Folik në Shtatzani?
Një nga arsyet kryesore përse acidi folik është kaq i rëndësishëm gjatë shtatzënisë është roli i tij në parandalimin e defekteve të tubit nervor te fetusi. Tubi nervor është struktura e hershme që formon trurin dhe palcën kurrizore të foshnjës. Nëse ai nuk zhvillohet siç duhet, kjo mund të shkaktojë probleme si spina bifida dhe anencefalia, të cilat janë defekte të rënda të zhvillimit.
Studimet kanë treguar se marrja e mjaftueshme e acidit folik para dhe gjatë shtatzënisë mund të zvogëlojë rrezikun e defekteve të tubit nervor deri në 70%. Kjo është arsyeja pse ekspertët rekomandojnë që të gjitha gratë që planifikojnë të ngelin shtatzënë, ose që janë në javët e para të shtatzënisë, të marrin suplement acid folik çdo ditë.
A Ndihmon Acidi Folik për të Ngelur Shtatzënë?
Acidi folik nuk është një faktor direkt në procesin e ngjizjes, por luan një rol të rëndësishëm në përgatitjen e trupit të gruas për një shtatzëni të shëndetshme. A ndihmon acidi folik për të ngelur shtatzënë? Studimet kanë treguar se gratë që marrin suplemente me acid folik para se të mbeten shtatzënë kanë një probabilitet më të lartë për një shtatzëni të suksesshme dhe një zhvillim të mirëfilltë të fetusit.
Marrja e acidit folik para shtatzënisë është një mënyrë për të përgatitur trupin për rritjen dhe zhvillimin e foshnjës. Në fakt, shumë mjekë rekomandojnë që gratë të fillojnë të marrin acid folik të paktën një muaj para se të përpiqen të ngelin shtatzënë.
Si Pihet Acidi Folik: Para apo Pas Buke?
Pyetja “Si pihet acidi folik para apo pas buke?” është mjaft e zakonshme mes grave që fillojnë të marrin këtë suplement. Përgjigjja është se acidi folik mund të merret në çdo kohë të ditës, para ose pas buke. Nuk ka asnjë ndryshim të madh në efikasitetin e tij, pasi ai përthithet lehtësisht nga trupi pavarësisht se kur merret.
Nëse keni ndonjë ndjeshmëri në stomak kur merrni suplemente, mund të jetë më mirë ta merrni pas një vakti për të shmangur ndonjë shqetësim të mundshëm.
Acidi Folik dhe Efektet Anësore
Acidi folik është në përgjithësi i sigurt dhe rrallëherë shkakton efekte anësore. Por si çdo suplement tjetër, ka raste kur disa njerëz mund të përjetojnë efekte anësore nga acidi folik, veçanërisht në doza të larta. Disa prej tyre mund të përfshijnë:
- Dhimbje stomaku
- Fryrje
- Probleme me gjumin
- Reaksione alergjike (në raste shumë të rralla)
Megjithatë, këto efekte anësore janë të pazakonshme, dhe shumica e grave e tolerojnë shumë mirë marrjen e acidit folik. Nëse keni ndonjë shqetësim, është e këshillueshme të flisni me mjekun tuaj.
Doza e Rekomanduar e Acidit Folik në Shtatzani
Për gratë që janë shtatzëna ose që planifikojnë të mbeten shtatzëna, doza e rekomanduar e acidit folik është zakonisht 400-600 mikrogramë (mcg) në ditë. Në disa raste, mjekët mund të përshkruajnë një dozë më të lartë, veçanërisht për gratë që kanë një histori të defekteve të tubit nervor ose që kanë gjendje të veçanta mjekësore.
Acidi folik 5 mg në shtatzani është një dozë më e lartë që përshkruhet zakonisht për gra me rrezik të lartë për defekte të tubit nervor ose për ato që kanë probleme me përthithjen e vitaminave.
Si Ndikon Acidi Folik në Shëndetin e Foshnjës?
Përveç parandalimit të defekteve të tubit nervor, acidi folik ndihmon gjithashtu në formimin e qelizave të reja dhe në ndarjen e tyre të shëndetshme, që është thelbësore gjatë rritjes së shpejtë të fetusit. Kjo vitaminë është veçanërisht e rëndësishme gjatë tremujorit të parë, kur truri dhe palca kurrizore janë në fazën e formimit.
Ushqimet e Pasura me Folat Natyral
Ndërsa suplementet e acidit folik janë një mënyrë e shkëlqyer për të siguruar që po merrni sasinë e duhur të kësaj vitamine, është gjithashtu e rëndësishme të konsumoni ushqime të pasura me folat natyral, si:
- Spinaqi dhe perimet e tjera me gjethe jeshile
- Brokoli
- Avokado
- Asparagus
- Portokallet dhe agrumet e tjera
- Fasule dhe bishtaja
- Farat dhe arrat
Integrimi i këtyre ushqimeve në dietën tuaj mund të ndihmojë në rritjen e niveleve të folatit natyral në trup.
Kur Duhet të Filloni Marrjen e Acidit Folik?
Ekspertët sugjerojnë që gratë të fillojnë të marrin acid folik të paktën një muaj para se të përpiqen të mbeten shtatzëna. Kjo ndihmon në përgatitjen e trupit dhe zvogëlon rrezikun e defekteve të tubit nervor në javët e para të shtatzënisë, kur shumë gra ende nuk e dinë se janë shtatzëna.
Acidi Folik Pas Shtatzënisë
Marrja e acidit folik mbetet e rëndësishme edhe pas lindjes, veçanërisht për gratë që ushqejnë foshnjën me gji. Kjo vitaminë ndihmon trupin të rimarrë forcën dhe të vazhdojë të prodhojë qeliza të shëndetshme të kuqe të gjakut.
Përfundim
Acidi folik në shtatzani është një nga suplementet më të rëndësishme që çdo grua shtatzënë duhet të marrë. Ai luan një rol të jashtëzakonshëm në zhvillimin e foshnjës dhe parandalimin e defekteve të tubit nervor. Për të siguruar një shtatzëni të shëndetshme, është e rëndësishme të filloni të merrni acid folik para se të mbeteni shtatzënë dhe të vazhdoni gjatë gjithë periudhës së shtatzënisë.
