Çfarë është hepatiti B?
Hepatiti B është një infeksion viral që prek mëlçinë dhe është shkaktuar nga virusi i hepatitit B (HBV). Ky virus mund të shkaktojë inflamacion të rëndë të mëlçisë, i cili ndonjëherë mund të zhvillohet në dëmtime kronike të mëlçisë, cirrozë ose madje kancer të mëlçisë në rastet më të rënda.
HBV është një virus me përhapje globale, që prek miliona njerëz në të gjithë botën. Ai mund të shkaktojë dy forma të infeksionit:
- Hepatiti B akut: Infeksioni i përkohshëm që zakonisht zgjat disa muaj.
- Hepatiti B kronik: Infeksion që zgjat më shumë se 6 muaj dhe mund të zgjasë për gjithë jetën nëse nuk trajtohet.
2. Si transmetohet hepatiti B?
Hepatiti B transmetohet përmes kontaktit me gjak ose lëngje trupore të një personi të infektuar. Mënyrat kryesore të transmetimit janë:
- Transfuzioni i gjakut: Një transfuzion nga një person i infektuar mund të përhapë virusin.
- Injeksionet: Përdorimi i shiringave të ndotura, veçanërisht mes përdoruesve të drogës intravenoze.
- Kontakti seksual: Marrëdhëniet seksuale pa mbrojtje me një person të infektuar janë një nga rrugët më të zakonshme të transmetimit.
- Nga nëna te fëmija: Hepatiti B mund të kalojë nga një nënë e infektuar te foshnja gjatë lindjes.
- Pajisjet mjekësore: Pajisje mjekësore të përdorura ose të sterilizuara gabimisht, si dhe manikyrë ose tatuazhe, gjithashtu mund të jenë burim infeksioni.
3. Hepatiti B shqip: Simptomat kryesore
Simptomat e hepatitit B mund të ndryshojnë nga rast në rast. Në shumë raste, infeksioni akut mund të mos shfaqë fare simptoma, veçanërisht tek fëmijët. Megjithatë, kur shfaqen simptoma, ato përfshijnë:
- Lodhje e vazhdueshme: Ndiheni shumë të lodhur, edhe pas pushimit.
- Dhimbje të barkut: Sidomos në zonën e sipërme të djathtë, ku ndodhet mëlçia.
- Verdhëz (ikter): Lëkura dhe të bardhat e syve bëhen të verdha.
- Urinë e errët: Urina merr një ngjyrë të errët të ngjashme me çajin e zi.
- Humbje oreksi: Të mos keni oreks për ushqim dhe të ndiheni të sëmurë.
- Nauze dhe të vjella: Përsëritje e vazhdueshme e të përzierave dhe të vjellave.
Nëse infeksioni bëhet kronik, simptomat mund të mos shfaqen për shumë vite, por dëmtimi i mëlçisë vazhdon. Hepatiti B kronik mund të përfundojë në cirrozë ose kancer të mëlçisë.
4. Vlerat normale të hepatitit B
Kur flasim për vlerat normale të hepatitit B, kryesisht i referohemi analizave të gjakut që tregojnë praninë ose mungesën e infeksionit. Ka disa teste të rëndësishme që mjekët përdorin për të përcaktuar nëse një person është i infektuar dhe cilat janë fazat e infeksionit:
- Antigjeni HBsAg (Hepatitis B surface antigen): Ky antigjen është treguesi kryesor i infeksionit aktiv. Nëse ky test është pozitiv, kjo tregon se virusi është i pranishëm në gjak.
- Antitrupat anti-HBs: Tregon që trupi ka zhvilluar imunitet kundër hepatitit B, ose përmes vaksinimit ose një infeksioni të kaluar.
- HBV-DNA: Ky test mat sasinë e materialit gjenetik të virusit në gjak dhe përdoret për të vlerësuar përhapjen e virusit.
Vlerat e mëlçisë, si ALT dhe AST, mund të tregojnë nëse mëlçia është e dëmtuar nga infeksioni.
5. A shërohet hepatiti B?
Pyetja nëse hepatiti B shërohet plotësisht varet nga forma e infeksionit.
- Hepatiti B akut: Shumica e njerëzve që infektohen me hepatit B akut shërohen plotësisht brenda disa muajve, pa ndonjë trajtim specifik. Trupi i tyre zhvillon imunitet dhe ata nuk do të infektohen më me HBV.
- Hepatiti B kronik: Kjo formë e infeksionit nuk shërohet gjithmonë. Në shumë raste, virusi mbetet në trup për gjithë jetën, dhe pacientët duhet të marrin trajtime për të kontrolluar përhapjen e virusit dhe për të mbrojtur mëlçinë.
Teknologjia e avancuar mjekësore, përfshirë trajtimet antivirale dhe monitorimin e rregullt, e bën të mundur që individët me hepatit B kronik të jetojnë një jetë të shëndetshme dhe të gjatë, me menaxhimin e saktë të sëmundjes.
6. Cili hepatitis është më i rrezikshëm?
Ka disa lloje të hepatitit, por më të zakonshmet janë hepatiti A, B dhe C. Ndër këto, hepatiti B dhe hepatiti C janë më të rrezikshmit, sepse ato mund të zhvillohen në sëmundje kronike dhe të shkaktojnë dëmtime serioze të mëlçisë.
Ndërsa hepatiti A zakonisht kalon vetë pa komplikacione afatgjata, hepatiti C është ndoshta më i rrezikshmi për shkak të mungesës së një vaksine dhe përqindjes së lartë të zhvillimit të infeksionit kronik. Hepatiti B, megjithatë, mbetet shumë i rrezikshëm për shkak të përhapjes së tij të gjerë dhe dëmtimeve kronike të mëlçisë që mund të shkaktojë.
7. Hepatiti B dhe ushqimet: Si të ushqeheni për të ruajtur shëndetin e mëlçisë
Ushqimi luan një rol kyç në menaxhimin e hepatitit B, veçanërisht për ata me infeksion kronik. Ndjekja e një diete të shëndetshme dhe të balancuar mund të ndihmojë në ruajtjen e shëndetit të mëlçisë dhe të përmirësojë përgjigjen e trupit ndaj trajtimit.
Disa këshilla ushqimore për hepatitin B përfshijnë:
- Konsumoni shumë fruta dhe perime: Ato janë të pasura me antioksidantë që ndihmojnë në luftimin e inflamacionit në mëlçi.
- Përfshini yndyra të shëndetshme: Si vaj ulliri dhe arrat, të cilat ndihmojnë në mbrojtjen e mëlçisë.
- Shmangni alkoolin: Alkooli është një nga armiqtë më të mëdhenj të mëlçisë dhe mund të përkeqësojë dëmtimin e saj te njerëzit me hepatit B.
- Shmangni ushqimet e përpunuara dhe yndyrat e ngopura: Këto mund të ndikojnë negativisht në shëndetin e mëlçisë dhe të çojnë në përkeqësimin e sëmundjes.
Një dietë e ekuilibruar, e pasur me fibra, vitamina dhe proteina të shëndetshme mund të ndihmojë në përmirësimin e shëndetit të përgjithshëm dhe të mëlçisë për ata që jetojnë me hepatit B.
8. Sa kushton analiza e hepatitit B?
Kostoja e analizave për hepatitin B mund të ndryshojë në varësi të vendit ku kryhen dhe llojit të testit që kryhet. Zakonisht, testet për hepatitin B përfshijnë analiza të gjakut, siç janë:
- Testi për HBsAg (Hepatitis B surface antigen): Ky është testi kryesor për të zbuluar nëse një person ka hepatit B aktiv.
- Testi për antitrupa anti-HBs: Ky test tregon nëse personi ka zhvilluar imunitet ndaj hepatitit B.
Kostoja e analizave varion nga disa dhjetëra deri në disa qindra euro, në varësi të testit dhe vendit ku bëhet. Në disa vende, këto teste mund të mbulohen nga sigurimet shëndetësore, duke e bërë më të lehtë për individët që të marrin diagnostikimin dhe trajtimin e nevojshëm.
9. Si të parandaloni transmetimin e hepatitit B
Parandalimi i hepatitit B është i mundur përmes disa masave kyçe:
- Vaksinimi: Vaksina për hepatitin B është shumë efektive dhe mund të mbrojë nga infeksioni për një periudhë të gjatë kohe. Të gjithë duhet të vaksinohen, veçanërisht fëmijët dhe individët që janë në rrezik të lartë.
- Përdorimi i prezervativëve: Përdorimi i prezervativëve gjatë marrëdhënieve seksuale mund të ndihmojë në parandalimin e transmetimit të virusit.
- Mos përdorni pajisje të ndara: Sigurohuni që të përdorni pajisje sterile dhe të mos ndani gjilpëra ose mjete të tjera që mund të jenë në kontakt me gjak.
10. Vaksina për hepatitin B: Një mbrojtje e sigurt
Vaksina për hepatitin B është një nga mënyrat më të mira për të parandaluar këtë infeksion. Ajo u jepet foshnjave që në lindje dhe është gjithashtu e rekomanduar për individë të rritur që nuk janë vaksinuar më parë. Vaksina është e sigurt dhe efektive, me mbi 90% mbrojtje për ata që e marrin atë.
